Veel mensen zijn helaas nog van mening dat je alleen een testament nodig hebt als je veel geld hebt, maar niets is minder waar.
Inderdaad is het zo dat wanneer er veel vermogen is, een testament erg belangrijk is, maar dit is vooral voor het financiële plaatje belangrijk. Er kan met een testament namelijk erg veel geld worden bespaard.
Maar wat nu als u niet heel veel vermogen heeft? Of zelfs helemaal geen vermogen, of zelfs schulden? Is een testament dan niet nodig? Veel mensen denken inderdaad dat een testament dan weggegooid geld is, maar als we kijken naar de gevolgen in dit soort situaties dan zien we dat een testament voor mensen met weinig tot geen vermogen erg belangrijk is.
Zijn er schulden, dan is een testament zelfs een must! Wanneer iemand overlijdt met slechts schulden dan zullen de wettelijke erfgenamen hiervoor moeten opdraaien. Uiteraard is het erven van schulden altijd een keuze (zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen), maar in veel gevallen worden voordat deze keuze wordt gemaakt al handelingen verricht. Door deze handelingen vervalt dan de keuze mogelijkheid en is de persoon in kwestie hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van de overledene.
Indien er nog geen handelingen zijn verricht heeft de persoon in kwestie de mogelijkheid om te kiezen of hij/zij de nalatenschap wil aanvaarden of niet. Het verwerpen is dan een mogelijkheid, maar ook beneficiair aanvaarden wordt vaak gedaan.
Door verwerping ben je geen erfgenaam en niet aansprakelijk, terwijl je door beneficiaire aanvaarding juist wel erfgenaam bent, maar niet aansprakelijk bent.
Helaas is het zo dat een beneficiaire aanvaarding moet worden ingeschreven bij de rechtbank in het boedelregister. De kosten hiervan bedragen € 132 per persoon. Naast deze griffiekosten zal er een verklaring van erfrecht moeten worden opgemaakt, waarvan de kosten rond de € 600 liggen. Verder dient bij een beneficiaire aanvaarding de afwikkeling van de erfenis volgens formele regels te verlopen en dient er in beginsel een notariële boedelbeschrijving te worden opgemaakt (kosten tussen de € 400 en € 1000) en dienen schuldeisers te worden opgeroepen in een landelijk dagblad of Staatscourant.
Is het dan niet makkelijker om de gehele nalatenschap maar te verwerpen? Dat kan, maar dat is zeker niet altijd zo. De wet regelt namelijk dat wanneer u verwerpt en het griffierecht van € 132 heeft betaald, de erfenis automatisch naar uw kinderen gaat. Uw kinderen zullen dan óók moeten verwerpen. Het verwerpen is alleen mogelijk (zonder toestemming van de kantonrechter) wanneer iemand meerderjarig is.
Minderjarigen zijn in beginsel verplicht een erfenis beneficiair te aanvaarden.
Een voorbeeld: A overlijdt op 87 jarige leeftijd. Er zijn 3 kinderen (B, C en D) in de leeftijd van 60 jaar. Deze kinderen hebben alle drie 2 kinderen in de leeftijd van 30 jaar. Eén van deze kinderen heeft zelf ook een kind van 2 jaar oud. In dit geval betekent dit dat B, C en D kunnen verwerpen en hiervoor € 132 betalen, maar door de verwerping zakt de erfenis door naar hun kinderen en deze 6 kinderen verwerpen ook weer tegen € 132. Tenslotte heeft één van deze kinderen zelf een minderjarig kind dat in beginsel niet mag verwerpen en dus beneficiair moet aanvaarden. Ook deze laatste handeling kost €132. Maar door deze laatste verplichte beneficiaire aanvaarding dient er nu ook weer een verklaring van erfrecht te worden opgemaakt, een notariële boedelbeschrijving worden opgemaakt en schuldeisers te worden opgeroepen in een landelijk dagblad of Staatscourant. Naast deze kosten dienen de erfgenamen de nalatenschap af te wikkelen en zijn zij als vereffenaar hoofdelijk aansprakelijk.
Zo leek het opmaken van een testament niet belangrijk voor iemand met weinig vermogen of schulden, maar is het leed voor de erfgenamen nu des te groter.
Lost een simpel testament dit nu echt op? Jazeker! En wel op een tweetal manieren:
1. het simpelweg benoemen van een executeur. Een executeur is de persoon die namens de overledene de gehele nalatenschap gaat afwikkelen, maar hij is geen erfgenaam, waardoor het aanvaarden/verwerpen niet voor hem geldt. Ook de hoofdelijke aansprakelijkheid mist in het geval van de executeur.
2. het onterven van de gehele familie in het testament.
Ook het onterven van de gehele familie is een mogelijkheid. Indien er alleen maar schulden zijn dan voorkomt een onterving van de familie dat er door de erfgenamen kosten moeten worden gemaakt.
Kortom……..een testament is niet alleen nodig indien er veel vermogen is.