Wanneer iemand overlijdt dient er een verklaring van erfrecht te worden opgemaakt, maar is dit nu wel echt nodig en is er sinds 2003 nog wel een noodzaak hiertoe?
Waarvoor dient de verklaring van erfrecht?
Na een overlijden worden door de bank de rekeningen geblokkeerd en kan niemand meer gebruik maken van deze rekeningen. Het opheffen van deze blokkades kan alleen door middel van het laten opmaken van een verklaring van erfrecht door de notaris.
Maar wat is nu een verklaring van erfrecht?
Een notaris verklaart in een verklaring van erfrecht wie de erfgenamen van een overledene zijn, hoe de erfgenamen de nalatenschap aanvaard hebben en wie er (eventueel als gevolmachtigde of als executeur) over de nalatenschap mag beschikken. Een verklaring van erfrecht dient te worden opgesteld om de nalatenschap van een overledene te kunnen afwikkelen en de beschikking te krijgen over de gelden bij de bank(en).
Vrijwel standaard wordt om deze verklaring van erfrecht gevraagd door banken, maar is er ook een noodzaak?
Per 1 januari 2003 is het “nieuwe” erfrecht een feit. De strekking van dit erfrecht is het ongestoord voortleven van de langstlevende partner verbeteren. Kortom, het overlijden van de partner is voor de langstlevende al erg zat en hij/zij moet verder ongestoord verder kunnen.
Kijken we nu naar de verklaring van erfrecht, dan is het verplicht stellen hiervan in strijd met hetgeen het erfrecht wenst te bereiken. Theoretisch beschouwd slaat het verplicht stellen van een verklaring van erfrecht, in het geval dat het een echtpaar zonder testament betreft, ook nergens op. Immers: de verdeling die de wet maakt is al automatisch van toepassing op deze situatie. Volgens de wettelijke verdeling gaat de eigendom van de hele erfenis over op de langstlevende partner, waardoor hij/zij ook volledig beschikkingsbevoegd wordt. De langstlevende partner wordt van rechtswege eigenaar van alles en heeft dus geen verklaring van erfrecht nodig om aan te tonen wat de wet al standaard vermeld, namelijk dat hij/zij volledig beschikkingsbevoegd is.
Anders wordt het uiteraard als er een testament is.
Maar ook dan zal het in 95% van de gevallen niet nodig zijn een verklaring van erfrecht op te stellen. Indien de langstlevende partner kan aantonen getrouwd te zijn en in het bezit te zijn van het laatste testament (waarin de langstlevende partner niet wordt onterfd) dan is een verklaring van erfrecht ook niet nodig. Want ook hier gaan alle goederen in eigendom over naar de langstlevende partner.
Maar wat nu als er geen langstlevende partner is?
Is er dan wel altijd een verklaring van erfrecht nodig?
Nee, niet als er een testament is, waarin een executeur is opgenomen. Ook voor de executeur geldt dat in het testament duidelijkheid wordt gegeven wat hij/zij mag en welke verdere bevoegdheden de executeur heeft. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen in en buiten rechte en omdat alleen de gezamenlijke erfgenamen beschikkingsbevoegd zijn is dat de executeur in hun plaats.
Ook is er geen verklaring van erfrecht nodig als het bedrag dat op de bankrekening staat onder een bepaald minimum ligt (dit is per bank verschillend).
Wanneer is er dan wel een verklaring van erfrecht nodig?
Als er geen huwelijkspartner is én geen executeur is benoemd in het testament én er meer vermogen op de rekening staat
dan het bij de bank bepaalde maximum.